Corona en vrije dagen: open of dicht?

Na een ongewone Koningsdag staan alweer Dodenherdenking, Bevrijdingsdag, Hemelvaart, het Suikerfeest en Pinksteren voor de deur. Hoe moeten we omgaan met vrije dagen en openingstijden, nu het normale leven nog zo ver weg lijkt?

Neem Bevrijdingsdag. Volgens advies (niet verplicht dus) van de overheid is 5 mei eenmaal per vijf jaar, en wel op de jaren die eindigen op ‘0’ of ‘5’, een vrije dag. Om met de wet te beginnen: daarin is niets geregeld over werken op feestdagen. Werkgevers en werknemers worden geacht daarover afspraken te maken, al dan niet vastgelegd in cao’s, in arbeidsovereenkomsten, personeelsreglementen of contracten.

Geen cao optiek
Nu is er al ruim 13 jaar geen cao meer voor de optiekbranche. Desondanks wordt voor zaken die niet door de wet geregeld zijn deze verlopen cao nog vaak aangehouden. Deze cao is nog wel van toepassing op medewerkers die vóór 1 januari 2007 in dienst zijn getreden.
Dit staat er letterlijk in die oude cao (van kracht tot en met 31 december 2006):

Een werknemer hoeft geen arbeid te verrichten op zondag, Nieuwjaarsdag, 2e Paasdag, Hemelvaartsdag, 2e Pinksterdag, 1e en 2e Kerstdag, éénmaal in de vijf jaar op de dag waarop de Nationale Bevrijdingsdag (5 mei) wordt gevierd, alsmede op de dag waarop Koninginnedag (sic!) wordt gevierd. De werkgever kan op geen enkele wijze een werknemer verplichten tot het verrichten van arbeid op zon- en feestdagen.

Ook staat in die oude cao nog een bepaling over toeslagen waarop werknemers recht hebben als zij werken op deze dagen.

Geen feesten, wel vrij
We weten het allemaal: in coronatijd is er van evenementen of festiviteiten geen sprake. Maar dat wil nog niet zeggen dat 5 mei geen vrije dag meer is. Of een winkel op een feestdag gesloten of open mag zijn, wordt door de gemeente bepaald. Let wel: als een winkel open is op een feestdag, kunnen werknemers zich beroepen op de afspraken die je met ze gemaakt hebt. In dat geval kun je je werknemer niet verplichten om te werken op de genoemde feestdagen.

Goed overleg
Natuurlijk zijn de bijzondere tijden voor werkgevers én werknemers aanleiding om in goed overleg andere afspraken te maken. In de praktijk ligt het voor de hand dat beide partijen in het bedrijfsbelang wat zullen inschikken. In geen geval kun je als werkgever zomaar eenzijdig tornen aan rechten van werknemers.