Personeel & coronavirus: update 7 april

Personeel & coronavirus: update 7 april – Op 17 maart plaatsten we het artikel ‘personeel en coronavirus: hoe zit het precies’. Er komt steeds meer informatie beschikbaar die wij als NUVO blijven actualiseren. Aanvullende vragen gaan bijvoorbeeld over het gedwongen vakantiedagen op laten nemen en het later uitbetalen van vakantiegeld. De antwoorden op deze kwesties zijn in dit artikel te vinden.

Heeft een werknemer die preventief thuis recht op loon?
Een werknemer kan preventief thuis zitten, omdat bijvoorbeeld een huisgenoot besmet is, en hij zijn collega’s zou kunnen besmetten. Werknemers hebben recht op een veilige werkomgeving. Dit houdt in dat jij als werkgever maatregelen moet nemen om verspreiding van het virus zoveel mogelijk te voorkomen onder medewerkers. Maak afspraken over wat een werknemer nog thuis kan doen. Wanneer er goede redenen zijn voor de werknemer om thuis te werken, dan moet er loon doorbetaald worden. Bij thuisisolatie mag iemand pas 24 uur nadat de klachten verdwenen zijn naar buiten gaan. Hou voor nadere informatie en instructies de website van het RIVM in de gaten.

Mag een werknemer thuisblijven uit vrees voor besmetting?
Een werknemer mag niet zomaar thuisblijven uit angst voor het nieuwe coronavirus. Alleen wanneer er een goede gegronde reden is, mag een medewerker thuis blijven. Het is aan jou als werkgever om per medewerker de situatie te beoordelen en mee te denken in oplossingen. Dat in Nederland het coronavirus is vastgesteld, is in ieder geval nog niet voldoende reden om thuis te blijven. Twijfel je over de situatie? Neem dan contact op met jouw arbodienst. Wanneer er geen gegronde reden is, geldt de volgende regel: geen arbeid, geen loon.

Wat is het protocol als mijn medewerker vermoedelijk het coronavirus heeft?
Als iemand met ziekteverschijnselen zich bij een arts meldt en de arts denkt dat de patiënt mogelijk het coronavirus heeft, gaat er een protocol in werking. In overleg met de arts en de GGD wordt bepaald of een test noodzakelijk is. Niet iedereen wordt getest op dit moment. De verdachte patiënt wordt in isolatie gehouden. Dat kan in thuisisolatie of door opname in het ziekenhuis. Dat is afhankelijk van de situatie.
De thuisisolatie duurt maximaal 2 weken in het geval van het coronavirus. De beoordeling en monitoring wordt door de GGD gedaan. De werknemer kan niet zelf bepalen of hij in thuisisolatie moet blijven of niet.

Wanneer is er sprake van ziekteverlof?
Wanneer een werknemer zich ziek meldt, dan moet in principe het loon doorbetaald worden. Neem bij twijfel contact op met de arbodienst. Angst voor het coronavirus is geen reden tot ziekteverlof.

Heeft een werknemer recht op verlof als er geen kinderopvang is?
Op het moment dat de medewerker plotseling naar huis moet om zijn/haar kind op te vangen geldt calamiteitenverlof. Dit is echt alleen bedoeld om werknemers de mogelijkheid te geven om bij onvoorziene omstandigheden snel te kunnen handelen. Daarna moet de werknemer kijken of het mogelijk is om oppas te regelen, anders is dit risico voor de werknemer. Dit houdt in vermindering van vakantiedagen en/of inhouden van loon. Bekijk het per situatie en ga in gesprek met jouw medewerker(s). Uit coulance zou je bijvoorbeeld aan een tussenoplossing kunnen denken. Trek in ieder geval één lijn binnen jouw organisatie.

Mag je een werknemer dwingen om vakantiedagen op te nemen?
Werknemers kunnen niet worden verplicht om vakantiedagen op te nemen. Met instemming van de werknemer kunnen echter over het opnemen van verlof schriftelijk wel afspraken worden gemaakt. Het is overigens niet onredelijk om van een werknemer te verlangen om bij een overschot aan vakantiedagen deze op te nemen. Dit overschot vervalt namelijk wettelijk een half jaar na afloop van het kalenderjaar waarin het verlof is opgebouwd. Verder kan het zijn dat onder invloed van de coronacrisis de noodsituatie zo groot is dat het volgens enkele juristen van goed werknemerschap getuigt om in te stemmen met het opnemen van vakantiedagen. Hierover bestaat echter nog geen jurisprudentie.

Moet je vakantiedagen terugboeken als een werknemer niet op vakantie gaat?
Als werkgever doe je er goed aan om de vakantie zo veel mogelijk te spreiden, ook in relatie tot de werkzaamheden binnen je bedrijf. Daarover heb je ook afspraken gemaakt met je werknemers. Maar wat doe je nu als de vakantie van de werknemer niet doorgaat? Op dit punt is er wettelijks helaas niets geregeld. We raden werkgevers aan om geen vakantie terug te boeken. Zeker in deze tijd niet waarbij er vaak veel minder werk is. Eenmaal vakantiedagen opgenomen blijft opgenomen. Uiteraard kan in individuele gevallen een uitzondering worden gemaakt. Let hierbij wel op dat je binnen je bedrijf één lijn trekt.

Mag je het vakantiegeld later uit betalen?
Een werkgever moet volgens de wet het vakantiegeld uitbetalen in de maand juni, tenzij werkgever en werknemer schriftelijk anders overeenkomen. Momenteel wordt in de media gespeculeerd over een uitlating van de cao-coördinator van de FNV. De FNV zou bereid zijn om constructief mee te denken over uitstel van betaling van vakantiegeld. De komende tijd zal hier meer duidelijkheid over komen.

Voor zover het tijdstip van uitbetaling niet vastgelegd is in de arbeidsovereenkomst of een personeelsreglement kan de werkgever in overleg met de werknemer tot een oplossing komen. De werkgever kan met de werknemers overeenkomen dat vanwege de coronacrisis het vakantiegeld in termijnen of op een latere datum wordt betaald. Een dergelijk verzoek kan wellicht telkens aan de hand van de concrete situatie gezien worden als een redelijk verzoek van de werkgever dat de werknemer niet zomaar mag afwijzen. Het niet betalen van het vakantiegeld is volgens de wet niet toegestaan.

Welke regelingen zijn er om voor mijn kind  en of partner te zorgen?
Naast het eerder genoemde calamiteitenverlof heeft een werknemer de mogelijkheid om zorgverlof op te nemen. Zorgverlof kan kortdurend zijn. Dit is gemaximeerd tot twee weken per kalenderjaar. Bij kortdurend zorgverlof wordt 70% vergoed. Een werknemer kan ook langdurend zorgverlof opnemen. Langdurend zorgverlof is onbetaald en duurt maximaal 18 weken per kalenderjaar

Wat kan mijn personeel thuis doen?
In de optiekbranche is dat lastig, maar wel mogelijk. Grijp de kans aan om klanten telefonisch te benaderen voor contactlenscontrole, (receptie)telefoon doorschakelen, webcare/social media beheren, administratief werk, roosters maken, klachtafhandeling enzovoort. Wanneer dit te realiseren is, maar een medewerker dat liever niet wil, dan zijn de consequenties voor de medewerker. Dit betekent dat het mogelijk is om loon en/of vakantiedagen in te houden voor de beschikbare uren.

Mag een werknemer aangepaste werkzaamheden weigeren?
Nee, dan moet hij verlof opnemen.

Ben ik als werkgever verplicht om maatregelen te nemen?
Ja, als werkgever zijnde heb je de plicht om te zorgen voor een veilige werkomgeving. Dus ook voor hygiëne in de winkel en de magazijnen.

Heeft een werknemer die in deeltijd moet werken recht op loon?
Als de omzet en de werkzaamheden dusdanig teruglopen dat een werknemer minder moet werken, heeft hij recht op loondoorbetaling. De werkgever kan gebruik maken van de nieuwe tijdelijke Noodmaatregel Overbrugging voor Werkbehoud (NOW) voor compensatie van de loondoorbetaling. Kijk op de website van de rijksoverheid voor de meest actuele situatie.

Meer berichten als ‘Personeel & coronavirus: update’ lezen?
Klik hier voor het huidige protocol (update 26 maart)
Klik hier om meer te lezen over het ‘verantwoord winkelen’ protocol
Klik hier om meer te lezen over de Noodmaatregel Overbrugging voor Werkbehoud
Klik hier om meer te lezen over het overleg tussen NUVO en RIVM